Van beleving naar betekenisvolle innovatie

Onderzoek met mantelzorgers als vertrekpunt voor gebruiksgerichte zorgvernieuwing

Bij Valtes ontwikkelen we zorginnovaties die werken in de praktijk. Dat betekent: ontwikkelen vanuit de leefwereld van gebruikers, niet vanuit aannames of beleidsteksten. Zeker als het gaat om mantelzorgers – een onmisbare maar vaak onzichtbare groep in ons zorgsysteem – is die benadering essentieel.

De afgelopen periode hebben we in opdracht van de gemeente Assen en in samenwerking met het onderwijs, lokale partners en mantelzorgers in Assen (wijk Lariks) een verkennend ontwerponderzoek uitgevoerd. Centraal hierin stond het gebruik van een cultural probe – een creatieve en persoonlijke onderzoeksmethode die uitnodigt tot reflectie, in plaats van alleen informatie op te vragen.

Wat is een cultural probe?

Een cultural probe is een fysieke toolkit met laagdrempelige opdrachten, afgestemd op de leefwereld van deelnemers. Denk aan:

• Een dagboek over mantelzorgervaringen
• Een sociale landkaart van contacten en ondersteuning
• Een fotosafari door de wijk met betekenisvolle plekken
• Het sorteren van mantelzorgtaken in ‘draagbaar’ en ‘zwaar’

Deelnemers kiezen zelf welke opdrachten ze willen uitvoeren. Dat geeft ruimte, autonomie en veiligheid – voorwaarden om échte inzichten te kunnen ophalen. In plaats van alleen te praten over mantelzorg, gaan mensen actief aan de slag met hun eigen verhaal.

Van inzicht naar co-creatie

Op basis van de cultural probe zijn individuele verdiepingsgesprekken gevoerd. Deze combinatie levert rijk kwalitatief materiaal op: van praktische knelpunten in de wijk tot diepere ervaringsverhalen over balans, overbelasting en informele steun.

De volgende stap? Samen met mantelzorgers kleine co-creatiesessies organiseren om oplossingsrichtingen te verkennen. Niet top-down, maar iteratief en gelijkwaardig.

Waarom deze aanpak werkt

• Gebruikersgestuurd: Mantelzorgers zijn geen respondenten, maar mede-onderzoekers.
• Diep en persoonlijk: We krijgen inzichten boven tafel die bij standaard interviews vaak onzichtbaar blijven.
• Toepasbaar: Resultaten zijn direct vertaalbaar naar ontwerpvragen en beleidskeuzes.

Bij Valtes geloven we dat technologie en innovatie pas waardevol zijn als ze aansluiten op het echte leven van mensen. Daarom investeren we in onderzoeksvormen die verbinden: tussen beleid en praktijk, tussen ontwerp en ervaring, tussen mens en systeem.

Interesse in deze aanpak?

Ben je beleidsmaker, ontwerper of professional en wil je weten hoe deze methode inzetbaar is binnen jouw gemeente, organisatie of innovatieproces? We denken graag mee.